انشعاب گیری گرم خطوط لوله (Hot tap) یا آن چه اصطلاحاً هات تپ خوانده می شود برای این که کیفیت کافی و لازمه را داشته باشد می بایست از صافی ها وفرایندهای کنترل و بازرسی متعددی عبور کند. هر کدام از مراحل عملیات هات تپ دارای متغیرهای تعیین کننده ای هستند که توجه به آن ها صحت و دقت فرایند انشعاب گیری گرم را تضمین می کند. بنابراین کنترل فرایندها جزوی اساسی از هر عملیات هات تپ محسوب می شود. گماردن نیروهای کارشناس جهت بازرسی فرایندها در این راستا امری محتوم و به لحاظ فنی نشان گر رعایت اصول کار فنی است. این امر در خصوص انجام عملیات در پالایشگاه ها و مجتمع های پتروشیمی حائز اهمیت بسیار بالاتر است، چرا که بروز کوچک ترین خللی ناشی از عملیات هات تپ در فرایندهای جاری مجتمع تبعات مالی بالایی را به همراه خوهد داشت.
برای ایجاد یک سیستم جامع بازرس فرایندها در درجه اول می بایست اجزای مراحل هات تپ را از هم مجزا کرده و متغیرهای تعیین کننده در صحت هر کدام از آن ها را مورد بررسی قرار دهیم. پس از شناسایی هر یک از این اجزا و متغیرهای شان می توان فرایند بازرسی مربوط به هر یک از مستند و در اختیار مجریان، بازرسین، کارفرما و تیم ایمنی و بهداشت قرار داد. این گونه مستندات در واقع ضامن صحت و اطمینان در انجام عملیات انشعاب گیری داغ محسوب می شوند و در صورتی که مجری عملیات هات تپ به تمامی این الزامات پایبند باشد پیچیده ترین عملیات های هات تپ نیز بدون بروز ایراد انجام خواهند شد، مگر آن که در دریافت داده ها و اطلاعات فنی خط و مجتمع اشتباهی صورت گرفته شده باشد.
در دستورالعمل ها و چک لیست هایی که برای بازرسی فرایندها تدوین می شود می بایست به متغیرها از جنبه های زیر توجه ویژه شود:
تجهیزات مورد نیاز برای انجام هر یک از مراحل هات تپ: باید در خصوص ابزارآلات، تجهیزات نصب، ماشین آلات و دستگاه هایی که با استفاده از آن ها اتصالات و قطعات مورد نیاز برای هات تپ آماده می شوند مطمئن باشیم. برای مثال استفاده از الکترودها از برندهای معتبر، اطمینان از کالیبره بودن ابزارهای اندازه گیری، دستگاه های جوش بدون خطا و خرابی در عملرکد و مواردی از این قبیل آیتم هایی هستند که می بایست در خصوص شان توجه ویژه مبذول داشت. چه بسا کل فرایندها با دقت انجام شود اما به دلیل خطای ابزارهای اندازه گیری در روند کار هات تپ دچار مشکل شویم.
تأسیسات مورد نیاز: برای ساخت اتصالات انشعاب گرم و نیز برای انجام عملیات هات تپ نیاز به منبع تغذیه انرژی برق وجود دارد. اگر عملیات در تاریکی انجام شود می بایست نور کافی در اختیار داشته باشیم. در صورتی که کار در ارتفاع انجام می شود داربست و سایر تجهیزات نظیر بسکت می بایست فراهم باشد. امکانات رفاهی در طول انجام پروژه جایگاه تعیین کننده ای دارد. با توجه به سختی کار موجود در عملیات انشعاب گیری گرم محل سکونت مناسب و سایر امکانات رفاهی از لوازم اصلی در افزایش تمرکز نیروی کار خواهد بود.
نیروی انسانی و شرایط آن: می بایست توجه ویژه به اپراتورها و مجریان عملیات انشعاب گیری داغ داشت. اپراتورها باید مجرب، دارای دانش تجربی و فنی، و واجد صلاحیت برای انجام فرایندهای مربوط به خود باشند. جوشکارها باید دارای گواهینامه های معتبر در خصوص کار روی خطوط لوله به صورت گرم را داشته باشند. اپراتورهای برش گرم باید دوره های آموزش فنی و الزامات ایمنی را دیده باشند و در این خصوص تجربه کافی داشته باشند.
متریال ها و موادی که برای عملیات استفاده می شوند: استفاده از متریال های مناسب برای انجام کار از دیگر مواردی است که در چک لیست ها باید مورد توجه قرار گیرند. با توجه به آنالیز فنی خط لوله، متریالی که برای ساخت اسپلیت تی انتخاب می شود باید مناسب با کار روی خط لوله به خصوصی باشد که انشعاب داغ قرار است روی آن انجام شود. در صورتی که جنس یا آلیاژ لوله ای که برای ساخت فیتینگ آورده شده مناسب با شرایط فنی خط نباشد بدیهی است که حین عملیات با مشکلاتی رو در رو خواهیم بود.
استانداردهای مربوط به هر یک از مراحل: توجه به استانداردهای خطوط لوله در انجام عملیات هایی نظیر انشعاب گرم از اهمیت اساسی برخوردار است . مراجع تدوین کنند استاندارد وجود دارند که مستندات شان مورد تأیید جهانی می باشد. تمامی مهندسین و طراحان فرایندهای مربوط به خطوط لوله به این مستندات رجوع می کنند. مؤسساتی نظیر ASME و API از جمله مراجعی می باشند که مستندات و استانداردهای آن ها در اقصی نقاط جهان مورد استفاده قرار می گیرند و کاملاً قابل اتکا می باشند. برای هر یک از فرایندهای ساخت اتصال، نصب فلنج روی اتصال، جوشکاری اتصال روی لوله و انجام عملیات هات تپ استانداردها متعددی وجود دارند که مجری و تیم مهندسی هات تپ باید با رجوع به آن ها تمامی ابهامات فنی حین طراحی و برنامه ریزی فنی را رفع کند. تیم مهندسی باید توان تفسیر و واکاوی استانداردها مذکور را داشته باشد.
توجه به آیتم های فوق در بازرسی فرایند انشعاب گیری گرم نقش برجسته ای ایفا خواهد کرد. هات تپ صنعت با توجه و عنایت به موارد فوق قادر است از بسیاری از متغیرها و فاکتورهایی که هر یک به نحوی می توانند بر ماهیت کار آسیب برسانند فائق آید. در صورت توجه به مواردی از این قبیل می توان نسبت به صحت و دقت عملیات هات تپ پیش از آغاز عملیات مطمئن بود.
هات تپ- هات تپ خطوط لوله- دستورالعمل هات تپ- بازرسی هات تپ- استاندارد هات تپ |