صحت و کیفیت یک فرایند انشعاب گیری خط لوله تا حد زیادی وابسته به تجهیزات و مواد اولیه ای دارد که حین کار مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله مهم ترین این تجهیزات و دستگاه ها اتصال اسپلیت تی می باشد که در اغلب موارد ملیات انشعاب گیری از آن استفاده می شود. اتصال اسپلیت تی تمام محیط لوله را پوشش می دهد و به این ترتیب بخش بریده شده و انشعاب گرفته شده را از معرض آسیب های ناشی از فشارهای وارد محفوظ می دارد. بنابراین اسپلیت تی دارای نقش حائز اهمیتی روی خطوط لوله در محل انشعاب گیری دارد و می بایست به بهترین نحو ممکن فرایند آماده سازی و نصب آن رو لوله که همان جوشکاری می باشد انجام گیرد. انجام عملیات انشعاب گیری گرم حتی در صورتی که تمامی مراحل آن به خوبی انجام شده باشد نیز تا حد زیادی وابسته به کارکرد اسپلیت تی خواهد داشت و از این رو مجریان انشعاب گیری در انتخاب و ساخت، و نیز نصب آن روی لوله باید بیشترین اهتمام را به خرج دهند تا کار به بهترین نحو ممکن آماده برای انشعاب گیری لوله شود.
به این منظور مدارج و نکات متعددی در امر دخیل هستند که تجربه، ابتکار، دانش فنی، داده های عملیاتی و مواردی از این دست دارای نقش بسیار بالایی هستنداما یکی از مؤلفه هایی که هرگز نباید از آن غفلت کرد عطف توجه به استانداردها و مراجعی است که هر یک می توانند در هر کدام از فرایندهای مربوط به اتصال سه شاخه
اسپلیت تی دارای نقش باشند. استانداردهای مربوط به خطوط لوله و امور پالایشگاهی و پتروشیمی معمولاً توسط چندین مژسسه تدوین می شوند اما فقط برخی از آن ها دارای اعتبار و جایگاه شناخته شده و برجسته بین المللی می باشند و تمامی واحدهای نفتی و گازی، یا دخیل در فرایندهای خطوط لوله و مخازن به آن ها مراجعه می کنند.
در خصوص اسپلیت تی نیز فرایند به همین نحو است. برای این که کلیه ترتیبات مربطو به آماده سازی و نصب اسپلیت تی به دقت انجام شوند می بایست ابتدا به ساکن فرایندهای مربوط به آن را به صورت مفصل تدوین کرده و سپس استانداردها و مراجعی که در خصوص هر کدام از فرایندها قابلیت کاربردی دارند شناسایی کرد و از آن ها استفاده کرد. به این ترتیب می توان نسبت به تطابق اسپلیت تی ساخته شده با استانداردها و معیارهای رایج اطمینان حاصل کرد.
بر اساس الگوریتم ذکر شده در بالا فرایندهایی که ساخت و نصب اسپلیت تی را پوشش می دهند و استانداردهای مرجع در خصوص آن ها قابل کاربرد هستند به شرح زیر طبقه بندی می شوند:
o طراحی اسپلیت تی: ابتدا به ساکن می بایست بر اساس اطلاعات و داده های فنی خط لوله و موقعیت یابی آن فرایند طراحی اسپلیت تی را به انجام ریاند. در این مرحله مشخص خواهد شد که اسپلیت تی بهترین اتصال برای انشعاب گیری خواهد بود و سپسس مطالعات لازم در خصوص طراحی انجام می شود. طراحی بر اساس سایز لوله، سایز انشعاب، نوع سیال و فشار آن مشخص خواهد شد. بدیهی است که خروجی این گام نقشه اسپلیت تی می باشد که فرایند ساخت بر اساس آن انجام خواهد شد. در این نقشه طول پدهای اسپلیت تی، جنس لوله و ضخامت آن، طول نیپل و نوع فلنج مورد استفاده مشخص خواهند شد. در این سیر می بایست به سراغ استانداردهایی رفت که حین طراحی راهگشای طراح محصول خواهد بود.
o ساخت اسپلیت تی: یکی از مهم ترین زیر فرایندها در این مرحله ساخت اسپلیت تی خواهد بود. بدیهی است که در کنار متغیرهای تعیین کننده ای نظیر استفاده از بهترین تریال ها و دستگاه ها و ماشین آلات ساخت اسپلیت تی، و نیز بهره گیری از با تجربه برتین اپراتورهای سازنده اتصال می بایست به سراغ استانداردهای ساخت نیز رفت.
به عبارتی بهتر سازنده اتصال می باید بررسی کند که در فرایند ساخت اسپلیت تی چه متغیرهایی دخیل خواهند بود و بر اساس نتایج حاصله به سراغ استانداردهایی خواهد رفت که در این زمینه می توانند کمک رسان باشند.
o
جوشکاری: جوشکاری
اسپلیت تی روی خط لوله با توجه به این که سیال درون لوله جریان دارد از حساس ترین مراحل در فرایند اسپلیت تی می باشد. فرایند جوشکاری اسپلیت تی می بایست به گونه ای صورت گیرد که هم کوچک ترین آسیب جدی روی خط لوله ایجاد نشود و همچنین حرارت ناشی از جوش با سیال درون لوله واکنش احتراق آمیز ایجاد نکند. بروز هر یک از این دو مشکل می تواند به معنای شکست عملیات انشعاب گیری و متحمل شدن خسارات مالی شود؛ حتی در صورت اهمال این مشکل می تواند تبعات جانی و انسانی نیز داشته باشد.
o آزمایش های غیر مخرب: در نهایت آزمایش غیر مخرب روی اسپلیت تی می تواند ما را نسبت به کیفیت محصول ساخته شده مطمئن سازد. اتصال ساخته شده می بایست تحت فشاری کمی بیشتر از فشار کاری خط قرار گیرد تا مزان مقاومت آن در مقابل فشار وارد مورد ارزیابی قرار بگیرد. اگر اتصال توان مقاومت در برابر فشار را داشت می توان نسبت به عملکرد صحیح آن مطمئن شد. البته این تنها آزمایش لازم روی اتصال نخواهد بود، چرا که ممکن است در کوتاه مدت به بهترین نحو ممکن از پس تحمل فشار مجمعه برآید اما به مرور زمان در اثر جوشکاری بی کیفیت درزها و سوراخ ها خود را نشان دهند و باعث بروز نشتی روی مجموعه شوند. از این رو تست جوش اسپلیت تی نیز می بایست در دستور کار قرار گیرد تا کیفیت جوشکاری به لحاظ دوام و کیفیت مرد بررسی کامل قرار گیرد.
تشخیص این که کدام استاندارد متناسب با فرایند مورد نظر می باشد از جمله نکاتی است که از پس یک طراح و مهندس آشنا به کار بر می آید. بنابراین در زمینه مهندسی فرایند ساخت اسپلیت تی نیز باید دقت ویژه را داشت. از سوی دیگر بهترین استفاده و بهره گیری از استانداردها نیز از جمله نکاتی است که یک مهندس مجرب و با دانش از عهده اش بر می آید. بنابراین صرف دسترسی به استانداردها و مراجع کفایت نمی کند، بلکه استفاده بهینه از این معیارها نیز از نکاتی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
در ادامه به صورت استانداردهای مرتبط به هر کدا از مؤلفه های ذکر شده در بالا به صورت سرفصل وار معرفی می شوند:
استاندارد طراحی: ASME Sec.VIII Dev 1 & 2 ,ANSI B 13.8,13.4,13.3
استاندارد ساخت اسپلیت تی: ASME Sec. VIII
استاندارد جوشکاری اسپلیت تی: ASME Sec. IX
آزمایش های غیر مخرب: ASME Sec.V