هات تپ يا انشعاب گرم خطوط لوله

هات تپ خطوط لوله و مخازن در شرایط متفاوت الگوهای فنی و ایمنی متفاوتی را می طلبد. انجام کار گارم در شرایط مختلف استانداردهای خاص خود را می طلبد که لحاظ کردن آن ها باید کاملاً مقتضی با این شرایط پیش برود. در اغلب موارد اجرای هات تپ در محیط های باز و در مجتمع های پتروشیمی و پالایشگاهی به وقوع می پیوندد اما ضرورتاً هم این گونه نیست و چچه بسا در مواردی نیاز به این باشد که عملیات در محیط های سربسته، فضاهای تنگ و محصور، و در محیط هایی با امکان دسترسی ساده و راحت انجام شود.

فرای اجرای هات تپ در محیط های این چنین باید شرایط را به دقیق ترین شکل ممکن فراهم کرذد تا کوچک ترین آسیب علی الخصوص به نیروی انسانی وارد نشود. آسیب به نیروی انسانی جزو خطوط قرمر هر فرایند صنعتی است و از این رو در اجرای عملیات انشعاب گرم نیز این اصل باید لحاظ شود. محیط های بسته و محدود، فضاهایی را می گویند که از دو حیث به اجرای هات تپ آسیب می زنند:

• در محیط های بسته و محصور امکان مانور نیروی انسانی جهت انجام صحیح عملیات انشعاب گیری گرم وجود ندارد. اپراتورهای انشعاب گرم هات تپ باید فضای کافی برای تردد، نصب اتصالات، جوشکاری، تست هیدرواستاتیک و انجام دقیق و صحیح عملیات را داشته باشند. در غیر این صورت بدون شک مشکلاتی گریبان گیر تیم اجرایی خواهد شد. هر چه شرابط اجرایی کار سخت تر و دسترسی ها دشوارتر شود، امکان بروز خطا در عملیات بیشتر می شود، چرا که نیروی انسانی تمرکز لازم را از دست داه و توان و قابلیت اجرای کار و مراحل آن را نخواهد داشت.

از سوی دیگر نقل و انتقال ادوات و دستگاه ها به محل انجام عملیات نکته دیگری است که می بایست مورد توجه اساسی قرار گیرد. تیم اجرای هات تپ باید اتصال اسپلیت تی را به محل آورده و روی لوله نصب کند، سپس ولو هم سایز انشعاب می بایست در محل قرار گرفته و روی اسپلیت تی نصب شود و در نهایت دستگاه هات تپ روی آن متصل شود. بنابراین تیم اجرای هات تپ از طریق فرایندهای برنامه ریزی و مهندسی باید دستورالعمل های دقیق جهت انجام صحیح و مناسب کار در چنین فضایی را تدوین و نیروی انسانی را نسبت به آن ها هوشیار سازند.

• یکی دیگر از مشکلات رایج جهت انجام کار گرم در محیط های بسته فقدان اکسیژن کافی و بنابراین، بروز مشکلات تنفسی برای نیروی کار خواهد بود که طبیعتاً آن ها را دچار خستگی زودرس و تنگی نفس خواهد کرد. از سوی دیگر محیط های بسته و محدود صنعتی معمولاً مملو از مواد شیمیایی و املاحی هستند که می توانند آسیب های ایمنی و بهداشتی جدی بر سلامت نیروی کار وارد کنند و چه بسا قرارگیری برای مدت طولانی در این نوع مکان ها باعث بروز عوارض وخیم در ایشان شود. خصوصاً برخی گازها و مواد شیمیایی که می توانند آسیب های مادام العمر بر نیروی کار وارد کنند و آن ها را تا پایان عمر درگیر بیماری های تنفسی کنند. افزون بر این گرد و غبار پراکنده در محیط های بسته از دیگر عوامل آسیب زا و مشکل ساز بر نیروی کار محسوب می شوند که می توانند آن ها را از پای دربیاورند.

در نقابل چنین معضلاتی تیم اجرای هات تپ باید با قابلیت و توان کافی، برنامه ریزی ها دستورالعمل های ایمنی و فنی مناسب را آماده کرده باشند تا بتوانند کاملاً مجهز و با برنامه عملیات را آغاز کنند.

به منظور رفع خطرات ناشی از موارد ذکر شده می توان لیست بلندبالایی از اقداماتی که می بایست انجام شوند تهیه کرد. به این منظور به صورت سرفصل وار به مهم ترین نکاتی که برای اجرای هات تپ به صورت صحیح می بایست توجه داشت پرداخته خواهد شد:

• اولین نکته استفاده از تجهیزات مناسب ایمنی و حفاظت فردی برای نیروی کار است. اپراتورهای اجرای هات تپ باید تا جای ممکن و بر حسب میزان آلودگی براورد شده در محیط به انواع تجهیزات، خصوصاً تجهیزات تنفسی منتسب مجهز باشند. تجهیزات تنفسی بر حسب میزان، غلظت و درصد خطر مواد شیمیایی ساطع در محیط می توانند از ماسک های فیلتردار شروع شده و تا کپسول های هوا و... باشند.
• باید تا جای ممکن محیط تردد و رفت و آمد را برنامه ریزی کرده و مسیرهایی را تعبیه کرد تا تجهیزات و نیروی انسانی به راحتی در آن جابجا شوند. استانداردهای هات تپ در این خصوص حساسیت بالایی به خرح داده و توصیه می کنند در محیطی که فضای مناسب برای انجام کار وجود ندارد از انجام عملیات مذکور پرهیز شود.
• محیط پیش از آفاز عملیات تا جای ممکن شستشو و پاکسازی شود. تمامیس مواد شیمیایی خطر زا و حاوی ترکیبات مضر برای سلامت نیروی کار باید از محیط دور شوند. منافذ و درزهایی که از آن ها مواد شیمیایی به محیط نفوذ می کنند باید مسدود شود.
• به هیچ عنوان نیروی کار را نباید در محیط تنها گداشت. حتی اگر فرایندی از اجرای هات تپ تنها نیاز به یک نفر داشته باشد، می ایست شخصی دیگر به عنوان پشتیبان کنار او حضور داشته باشد تا از بروز خزرات سلامتی و جانی بر وی ممانعت کند. اگر این شخص هیچ کاری هم نداشته باشد می تواند در فضایی کمی دورتر از فضای بسته کار مستقر شود تا آسیب های محیط متوجه او نشود. به این ترتیب با آمادگی بیشتر توان مراقبت از اپراتور فعال را خواهد داشت.
• محیط کار با وجود بسته بودن باید به اندازه کافی دارای نور و روشنایی باشد. در صورت فقدان این مهم نیز می بایست با استفاده از تجهیزات سیار نور رسانی را به صورت سیار فراهم کرد و در اختیار اپراتور اجرایی هات تپ قرار داد.

مجموعه این اقدامات و اقدامات دیگر که شرح شان در این مقال نمی گنجد می توانند ضریب ایمنی و اطمینان از پایان صحیح و بدون ایراد کار را بالا ببرند. بدیهی است که اگر شرایط محیطی اجازه فراهم کردن این مقدمات را نداد انجام عملیات هات تپ به صلاح نمی باشد و مجری کار می بایست با صراحت و صداقت آن را اذعان کند تا به نیروی انسان و تجهیزات و زیرساخت های مجتمع آسیبی وارد نکند. اجرای هات تپ زمانی توجیه خواهد داشت که تمامی این متفیرها در آن لحاظ شده باشند. اگر قرار بر آن باشد که تیم اجرای هات تپ خود و عملیات را به فضا و قدر سپرده و با میزان ریسک بالا وارد فاز اجرایی شود، انجام کار گرم به هیچ عنوان به صلاح نخواهد بود و وظیفه کارفرماست که مکانیزم نظارتی خود را پیش از انجام کار به صورت دقیق پیاده سازی کند.