هات تپ خطوط لوله مخازن علاوه بر مزایای اقتصادی و فنی خود، دارای مشکلات و ایرادات احتمالی نیز هست. همانطور که فرایند هات تپ فرایندی پیچیده بوده و بروز اراد در هر بخش از زنجیره آن مخل کار کل فرایند خواهد بود، دقت در انجام کلیه گامهای فرایند و توجه به متغیرهایی که نقش ایرادات بالقوه کار را ایفا میکنند نیز واجد اهمیت بالاست. از این رو باید تمامی گامهای پروژه هات تپ را به دقت شناسایی کرده و ایراداتی که ممکن است در هر مرحله از کار، کل فرایند را به چالش بکشد نیز بررسی کنیم. تنها در این صورت است که میتوان نسبت به صحت عملکرد فرایند اطمینان حاصل کرد.
به طور کلی یک فرایند هات تپ به ترتیب، طراحی و ساخت اسپلیت، نصب آن روی لوله، نصب سایر اتصالات و دستگاه هات تپ، و در نهایت انجام عملیات انشعاب گرم هات تپ را شامل میشود. خروجی کار نیز استخراج کوپن لوله از درون مجموعه و گشوده شدن مجرای انشعابی جدید خواهد بود. اما مراحل این فرایند بتفصیل شامل گامهای زیر خواهد بود:
- نصب یک نازل و اتصال مناسب با سایز و شرایط فنی کار روی لوله. این اتصال باید در سر انتهایی خود دارای فلنج باشد. اتصال مذکور می‌تواند اسپلیت تی، سدل یا ولدولت باشد. این اتصال ورودی انشعاب جدید و نیز ابزاری است که از طریق آن لوله بریده شده فشار ناشی از دفرمه شدن خود را بر آن تحمیل میکند.
- تست فشار اتصال انشعابی. بمنظور حصول اطمینان از عدم نشتی اتصال روی خط لوله پس از نصب و جوشکاری، روی اتصال تست فشار انجام میشود. در صورت بروز نشتی در اتصال، فرایند با مشکلاتی مواجه خواهد بود و چه بسا کارفرما رضایت کافی از عملیات هات تپ انجام شده نداشته باشد. بنابراین در خصوص انجام تستهای نشتی و فشار روی آن باید حساسیت ویژهای به خرج داد.
- روی سر فلنج‌دار اتصال، یک ولو مناسب با ماهیت کار نصب میشود. بسته به نوع سیال و شرایط خط میتوان از ولوهای توپی، دروازه‌ای، ساندویچی و ... استفاده کرد. ولوها علاوه بر اینکه برای انجام عملیات هات تپ ضروری میباشند، همچنین می توانند ابزاری باشند برای کنترل جریان سیال روی ورودی جدید. از این رو معمولاض این ابزار به صورت دائم روی مجموعه باقی میماند. بنابراین در خصوص تست نشتی آن نیز باید احتیاطات ویژه را لحاظ کرد.
- نصب دستگاه هات تپ روی ولو و پیچ و مهره کردن آن.
- انجام عملیات‌های آماده‌سازی دستگاه هات تپ نظیر تست عملکرد آن روی خط و راه‌اندازی موتور محرک دستگاه. دستگاههای هات تپ یا محرک‌های پنوماتیکی دارند و یا هیدرولیکی. اما هات تپ صنعت با توجه به اقتضای کار از محرک‌های هیدرولیکی استفاده میکند. به این جهت پیش از آغاز کار باید نسبت به صحت عملکرد موتور محرک هیدرولیکی و اجزای آن اطمینان حاصل کرد.
- تست فشار دستگاه هات تپ. در صورتی که دستگاه هات تپ قابلیت تحمل فشار خط حین عملیات را نداشته باشد، فجایع جبرانناپذیری مجمعوه مجری عملیات هات تپ را در انتظار میکشد. از این رو، تست فشار هات تپ پیش از آغاز عملیات ضروری است. فشار وارده بر دستگاه هات تپ حین تست ترجیحاً باید کمی بیش از فشار واقعی سیال خط لوله باشد. این امر اطمینان از صحت عملکرد دستگاه هات تپ را افزایش خواهد داد.
- باز کردن دریچه ولو و آغاز عملیات برش از طریق پیشروی کاتر. با باردهی به شفت و کاتر، عملیات برش آغاز میشود و پیشروی ادامه می یابد تا بخش مورد نظزر خط لوله به صورت کامل بریده شود.
- عقب نشینی کاتر پس از اتمام عملیات هات تپ. پس از اتمام برش، عقب نشینی شفت وکاتر انجام میشود تا مجموعه از خط خارج شود.
- بستن ولو پس از اتمام عقب نشینی کامل کاتر
- باز کردن دستگاه هات تپ ، خارج کردن آن از مجموعه و استخراج کوپن از روی مته کاتر
- اگر پایپینگ انشعاب جدید هنوز انجام نشده و بنابراین برای انجام آن نیاز به زمان است می‌بایست ورودی انشعاب جدید را از طریق فلنج کور مسدود کرد.
از سوی دیگر، هر کدام از گامهای عملیات هات تپ حساسیت هایی دارند که عدم توجه به آنها فرایند را با ایراداتی مواجه میکند. توجه به این نکات پیش از شروع عملیات ضروری است. در واقع تیم مهندسی و تدوین‌کننده طرح‌ها و دستورالعمل‌ها باید به نکاتی که ممکن است بر روند اجرای عملیات تأثیر منفی وارد کنند اشراف داشته و متناسب با آنها برنامه‌ریزی‌ها و طرح‌های لازم را در نظر گرفته باشد. نکاتی که در خصوص عملیات هات تپ باید بدان‌ها توجه داشت:
- فرایند هات تپ را در هیچ صورت نباید سهل و آسان گرفت. حتی در صورتی که سیال خطر اشتعال و احتراق نداشته و از جنس مایعاتی نظیر آب باشد، باز هم باید توجه داشت که هات تپ یک فرایند ویژه در خطوط لوله بشمار می‌رود و توجه به فاکتورهای ایمنی فنی در خصوص آن الزام است.
- وقتی عملیات هات تپ روی مخارن انجام میشود باید توجه داشت در صورتی که سیال درون مخزن در حال پمپاژ می‌باشد، انجام عملیات هات تپ هرگز به صلاح نیست. کلیه پمپ‌ها و ولوها برای انجام عملیات هات تپ باید بسته و خاموش شوند.
- در صورت نیاز به جوشکاری روی مخزن حاوی سیال باید توجه داشت جوشکاری باید حداقل سه فوت بالاتر از محل انجام هات تپ انجام شود.
- در زمان جوشکاری اتصالات نازل نظیر اسپلیت تی و... روی خط باید توجه داشت که جریان سیال درون خط باید در حدی باشد که مانع اشتعال و احتراق شود. این امر در صورتی که سیال درون لوله قابل احتراق و اشتعال باشد نیازمند توجه بیشتر است. نرخ جریان سیال درون لوله محل انجام هات تپ طبق دستورالعمل‌ها و.. باید حداقل 1/3 فوت در ثانیه باشد، البته لازم به ذکر است نرخ واقعی بسته به نوع پروژه و مشخصات فنی لوله و سیال تعیین میشود اما آنچه عموماً اعلام میشود نرخ مذکور است.
- باید در خصوص افتادن کوپن درون لوله، یا ریخته شدن براده‌های ناشی از برش هات تپ درون لوله و تداخل آنها با سیال درون لوله حساسیت ویژهای داشت. خصوصاً در شرایطی که کار در مجاورت دستگاههای کنترل و اندازه‌گیری حساس انجام شده و درگیر شدن ضایعات یا کوپن با تجهیزات موزرد نظر مشکلاتی را به همراه بیاورد. در صورتی که سیال فرایندهای نهایی پالایش را طی کرده است و واحدهای بعدی نسبت به براده‌های به جا مانده حساسیت نشان می‌دهند نیز باید متوجه این مسئله بود.
چنان که اشاره شد، هر فرایند عملیاتی در صورتی به یک خروجی قابل اتکا تبدیل خواهد شد که حین انجام فرایند ایرادات احتمالی پیشگیری و از بروز آنها پیش از رخداد ممانعت شود. عملیات هات‌تپ بجهت حجم بالای متغیرهای تعیین کننده در معرض رویدادهای مخرب خواهد بود و از این حیث توجه به آنها از الزامات کار است. در صورت توجه به تمامی این متغیرها بدون شک عملیات انشعاب گرم هات تپ بدون بروز سانحه و ایراد به انجام خواهد رسید. |